Leenwoorden

---

Tolkšou

Laatst las ik een artikeltje in een Slowaakse krant en struikelde ik weer eens over een woord dat er on-Slowaaks uitzag. In dit geval ging het om het woord 'tolkšou'. Een seconde later besefte ik dat het een leenwoord was uit het Engels waarvan de klanken op zijn Slowaaks werden geschreven. Dat komt wel vaker voor en in het verleden heb ik deelnemers aan een excursie naar Slowakije ter voorbereiding op de reis wel eens een lijstje met dat soort woorden voorgelegd om de uitspraak van het Slowaaks te oefenen. Tegenwoordig verzamel ik ze en heb ik ze op mijn website pyqrs.eu/sk/slowakije gezet. Voor nieuwe vondsten houd ik me aanbevolen.

Ter leringe ende vermaak volgt hier een lijstje met leenwoorden - uit het Engels, Duits en Frans - op zijn Slowaaks geschreven. Allereerst nog even de belangrijkste uitspraakregels:

c → ts, zoals in het Duits: Zeit
č → tsj als in het Engels: church
š → sj als in chocola
ž → zj als in journaal.
ď, ľ, ň, ť → dj, lj, nj, tj
d, l, n of t voor e of i: meestal dj, lj, nj, tj
ch → zachte g
ô → uo, zoals in het Fries: skuor
u → oe
ä → e
De ’e’ en de 'ä' spreek je uit als in ’pet’, nooit zoals in ’praten'.
Een streepje op een letter betekent: lang uitspreken.
De klemtoon valt altijd op de eerste lettergreep.

Hier volgen de woorden. Op een pc met muis kun je de in de meeste gevallen de 'oplossing' zien door de muis boven een woord te houden; in de andere gevallen en op een telefoon of tablet moet je verder naar beneden scrollen om de 'oplossing' te kunnen zien.

Engels	Engels	Duits	Frans
1. bejzbal	12. lídr	23. fajnšmekr	33. apartmán
2. biznis	13. mečbal	24. gýč	34. aranžmán
3. brejk	14. mejkap	25. ksicht	35. bulvár
4. brífing	15. rokenrol	26. kšeft	36. guráž
5. čet	16. sejf	27. ruksak	37. malér
6. dídžej	17. smartfón	28. šlager	38. šofér
7. dizajn	18. tínedžer	29. špás	39. žandár
8. džem	19. tolkšou	30. štamgast	40. rande
9. džob	20. víkend	31. štrajk	41. žáner
10. fér	21. softvér	32. frajer	42. repertoár
11. keš	22. plejbek

Eigenlijk is de ‘Slowaakse spelling’ van Engelse woorden zo gek nog niet: je kunt in ieder geval aan de schrijfwijze duidelijk zien hoe een woord moet worden uitgesproken. In de gebruikelijke Engelse spelling moet je daar nog wel eens naar raden.

Sytse Knypstra

%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%%

De leenwoorden in de oorspronkelijke taal:

Engels	Engels	Duits	Frans
1. baseball	12. leader	23. Feinschmecker	33. apartement
2. business	13. matchball	24. Kitsch	34. arrangement
3. break	14. makeup	25. Gesicht	35. boulevard
4. briefing	15. rock and roll	26. Geschäft	36. courage
5. chat	16. safe	27. Rucksack	37. malheur
6. dj	17. smartphone	28. Schlager	38. chauffeur
7. design	18. teenager	29. Spaß	39. gendarme
8. jam	19. talkshow	30. Stammgast	40. rendez(-vous)
9. job	20. weekend	31. Streik	41. genre
10. fair	21. software	32. Freier	42. repertoire
11. cash	22. playback